انتخاب استراتژی مناسب برای طرح دعوا
برای انتخاب استراتژی مناسب جهت طرح دعوا (اقامه دعوی)، باید چند فاکتور مهم را در نظر گرفت. این فرآیند به معنی انتخاب بهترین روش حقوقی برای رسیدن به هدفی خاص (مثل گرفتن حق، جلوگیری از ضرر، یا دفاع در برابر ادعا) است.
در ادامه مراحل و نکات کلیدی برای انتخاب یک استراتژی مناسب آورده شده است:
۱. شناخت دقیق موضوع دعوا
ابتدا باید کاملاً روشن شود که دعوا درباره چیست:
- آیا دعوا حقوقی است یا کیفری؟
- موضوع دعوا: مطالبه وجه، تخلیه، الزام به تنظیم سند، فسخ قرارداد، طلاق، مهریه، افترا، سرقت، کلاهبرداری و…
- طرف مقابل دعوا چه کسی است؟ (شخص حقیقی یا حقوقی؟)
۲. ارزیابی مستندات و مدارک
قبل از هر اقدامی:
- آیا مدارک کافی برای اثبات ادعا در اختیار دارید؟ (قرارداد، رسید، شهادت شهود، پیامک، چت، اسناد رسمی…)
- مستندات موجود چقدر محکم و قابل استناد هستند؟
۳. تحلیل ظرفیت قانونی و نوع دعوا
در این مرحله باید بررسی شود:
- برای دعوای مورد نظر چه نوع دادگاهی صلاحیت دارد؟ (عمومی، خانواده، کیفری، شورای حل اختلاف، دیوان عدالت اداری…)
- آیا دعوا مشمول مرور زمان نشده است؟
- آیا نیاز به اخذ اظهارنامه رسمی، تامین خواسته یا ارجاع به داوری دارید؟
۴. شناسایی هدف نهایی و احتمال موفقیت
- هدف نهایی از دعوا چیست؟ دریافت وجه؟ جلوگیری از اجرای قرارداد؟ گرفتن حکم جلب؟
- احتمال موفقیت چقدر است؟ آیا ارزش مالی و زمانی دارد؟
- آیا امکان صلح و سازش بهتر از طرح دعوا نیست؟
۵. بررسی وضعیت مالی و اجتماعی طرف مقابل
- آیا طرف مقابل توان مالی برای پرداخت خسارت یا اجرای حکم را دارد؟
- آیا سابقه شکایت‌های مشابه از او وجود دارد؟
- آیا اجرای حکم ممکن است یا طرف مقابل اموال قابل شناسایی ندارد؟
۶. انتخاب نوع دعوا و دادخواست مناسب
مثلاً:
- اگر پول خود را می‌خواهید: دعوی مطالبه وجه
- اگر سند نمی‌دهد: الزام به تنظیم سند رسمی
- اگر طرف قرارداد تعهد را انجام نداده: فسخ قرارداد یا الزام به انجام تعهد
۷. انتخاب وکیل یا مشاور حقوقی
در دعاوی مهم، مشورت یا واگذاری پرونده به وکیل مجرب اهمیت زیادی دارد. وکیل می‌تواند استراتژی بهتر، هزینه کمتر و شانس موفقیت بیشتری فراهم کند.
۸. محاسبه هزینه‌ها و زمان تقریبی دادرسی
قبل از طرح دعوا، باید بدانید:
- هزینه دادرسی، حق‌الوکاله، هزینه کارشناسی و احتمالات تجدید نظر
- زمان تقریبی بررسی پرونده در هر مرحله
مثال عملی (برای درک بهتر):
فرض کنید کسی از شما ۵۰۰ میلیون تومان طلب دارد و رسیدی از او ندارید، اما چت‌های واتساپی در این مورد موجود است. در این شرایط:
- نوع دعوا: مطالبه وجه
- استراتژی: بررسی ارزش اثباتی چت‌ها، جمع‌آوری سایر قرائن (شهود، پرینت بانکی)، ارسال اظهارنامه، سپس طرح دعوا با تقاضای تامین خواسته برای توقیف اموال
