تعریف مسئولیت پزشکی
مسئولیت پزشکی شامل تعهدات مدنی، کیفری و انتظامی پزشک در برابر بیمار است که در نتیجه عملکرد اشتباه، تخلف، افشای اسرار یا بی‌مبالاتی به‌وجود می‌آید. رابطه‌ی پزشک و بیمار یک رابطه‌ی حقوقی است و همین رابطه منشأ این مسئولیت‌هاست.
برای تهیه کارگاه تخصصی حقوق پزشکی کلیک کنید
عوامل ایجاد مسئولیت پزشکی
بر اساس قوانین، موارد زیر می‌توانند منجر به مسئولیت پزشک شوند:
1- خطا و عمد در اعمال پزشکی
2- عدم رعایت اصول علمی و فنی پزشکی
3- نا آگاهی نسبت به اصول حرفه‌ای پزشکی
4- درمان بدون رضایت بیمار یا ولی قانونی
5- فریب، تقلب یا انجام درمان‌های غیرضروری
6- امتناع از درمان بیمار
7- انجام معاملات یا فعالیت‌های ممنوعه با بیمار
8- افشای اطلاعات و اسرار پزشکی بیمار
اقسام مسئولیت پزشکی
1. مسئولیت مدنی
- زمانی مطرح است که به‌علت قصور یا خطای پزشک، خسارت جانی یا مالی به بیمار وارد شود.
- پزشک مکلف به جبران خسارت است.
- در صورت داشتن بیمه مسئولیت مدنی، شرکت بیمه خسارت را پرداخت می‌کند.
2. مسئولیت کیفری
- طبق ماده 495 قانون مجازات اسلامی:
- اگر پزشک باعث آسیب بدنی شود، باید دیه بپردازد.
- اما اگر اقدامات پزشکی مطابق اصول علمی و با رضایت و برائت بیمار باشد، و تقصیری نداشته باشد، پزشک مسئول نیست.
- حتی در صورت نگرفتن برائت، اگر تقصیر پزشک محرز نباشد، مسئولیتی متوجه او نیست.
3. مسئولیت انتظامی
- در صورت وقوع تخلف حرفه‌ای (اعم از عمد یا قصور)، پزشک به مجازات انتظامی محکوم می‌شود.
- مجازات‌ها می‌تواند شامل:
- توبیخ
- جریمه نقدی
- تعلیق یا لغو پروانه طبابت
- و در صورت جرم بودن، حبس و پرداخت خسارت
