اخبار و مقالات

شرایط تعیین مهریه در نکاح موقت:

به‌ طور کلی مهریه اعم است از دارایی و پولی که مرد در هنگام ازدواج متعهد می‌شود تا به‌عنوان پیشکشی و هدیه به همسر خود بدون عوض و به‌ صورت نقدی پرداخت کند به‌ نحوی می‌توان گفت که دادن مهریه الزامی می‌باشد و با نظر به این‌ که مهریه یک امر قانونی و یکی از ارکان اصلی نکاح در اسلام است یکی از مسائل اصلی و موضوعات مطرح‌شده در دادگاه‌های خانواده می‌باشد، در این مقاله به اهمیت تعیین مهریه در عقد موقت می‌پردازیم.

آیا شرایط تعیین مهریه در نکاح دائم و موقت متفاوت است؟

ذکر حق مهریه در نکاح موقت (منقطع) از شرایط اساسی عقد می‌باشد و در صورتی‌ که نکاح موقت بدون ذکر مهریه واقع شود نکاح باطل است اما برخلاف نکاح منقطع در نکاح دائم عدم ذکر و تعیین مهریه در حین عقد منجر به ابطال عقد نمی‌شود و عقد دائم صحیح واقع‌ شده و زوج و زوجه می‌توانند به میزان آن بعد از عقد نکاح تراضی نمایند و حتی عدم تراضی آنان نیز منجر به ابطال نکاح نمی‌شود و زن همچنان مستحق دریافت مهریه می‌باشد که تعیین یا عدم تعیین آن انواع سه‌گانه مهریه را در نکاح دائم به وجود می‌آورد. که اگر میزان مهر را تعیین نمایند به آن مهرالمسمی گویند، اگر میزان آن را تعیین نکرده و بین زن و مرد نزدیکی واقع شود به آن مهرالمثل تعلق می‌گیرد و اگر میزان مهریه تعیین نشده و قبل‌ از نزدیکی طلاق واقع شود به زن مهرالمتعه تعلق می‌گیرد، بنابراین شرایط مهریه در نکاح دائم و موقت متفاوت است و ماده ۱۰۹۵ قانون مدنی در این‌ باره مقرر می‌دارد:( که در نکاح منقطع عدم حق مهریه در عقد موجب بطلان عقد است).

آیا در نکاح منقطع عدم نزدیکی بین زن و مرد منجر به عدم تعلق مهریه به زن می‌شود؟

ماده ۱۰۹۶ قانون مدنی در این‌ باره بیان می‌کند که استحقاق زن نسبت‌ به تمام مهریه وقوع نزدیکی نیست، به‌طورکلی فوت زن در اثنای مدت موجب سقوط مهریه نمی‌شود و همچنین اگر شوهر تا پایان مدت نکاح با او نزدیکی نکند نیز منجر به سقوط حق مهریه نمی‌باشد.

اگر مرد در نکاح منقطع تمام مدت را بذل کند شرایط مهریه به چه شکل است؟

در بذل مدت توسط مرد شرایط دوگانه‌ای وجود دارد:

۱_ اگر بین زن و مرد در نکاح موقت نزدیکی واقع شود و مرد باقی مدت باقیمانده را بذل کند زن تمام مهر را دریافت می‌کند.

۲_ اگر مرد قبل‌ از نزدیکی با زن تمام مدت را بذل کند باید نصف مهریه را به زن بدهد مستند آن ماده ۱۰۹۷ قانون مدنی است.

ابراء و بخشش مهریه در عقد موقت:

در عقد موقت نیز زن همانطور که در عقد دائم اجازه دارد، می­تواند مهریه­ی خود را به هردلیلی، به صورت کامل یا حتی بخشی از آن را ببخشد و بخش دیگری را طلب کند. در هر صورت مهریه­ حقی است که زن داراست و تصمیم درباره­ ی آن به طور کلی بر عهده­ ی خودش می­باشد.

برای بخشیدن مهریه، با مراجعه به دفاتر ثبت، سند ابراء یا بذل، هبه تنظیم می ­نمایند. در صورت ثبت ابراء برای زن امکان مطالبه­ ی دوباره­ ی مهریه میسر نمی ­باشد.

اگر مهریه­ی زن عین معینی باشد و زن آن را ببخشد، بعد­ها می­تواند با در نظر گرفتن قوانین هبه، آن را پس بگیرد و دوباره ادعای طلب مهریه ­ی خود را داشته باشد. برای مثال، اگرچه ممکن است مرد از بخشیده شدن مهریه ­ی زن سند قابل استناد نداشته باشد و بعد مجبور به اثبات آن در دادگاه باشد.

در این صورت یا زن باید در دادگاه اقرار کند و یا مرد باید با معرفی شهود و شهادت آن­ها این را اثبات نماید، اما مهم­ترین راه اثبات، اقرار زوجه می­ باشد.

نحوه مطالبه مهریه در عقد موقت :

عقدنامه های ازدواج موقت سند عادی محسوب میشوند و لذا جهت دادخواست مهریه باید به دادگاه حقوقی مرا جعه نمود و نمیتوان برای اجرای مهریه از طریق اداره ثبت اقدام نموده چرا که قابلیت صدور اجرائیه را ندارد حتی اگر صیغه نامه 99 ساله باشد.

اما اگر عقد موقت یا همان صیغه در دفتر ازدواج به ثبت رسیده باشد هیچ تفاوتی در مطالبه مهریه ، با عقد دایم ندارد و به آسانی قابل وصول است. برای مطالبه مهریه از ازدواج موقت که در دفتر ازدواج ثبت شد باید به اجرای ثبت اسناد مراجعه کرد و با استناد به سند رسمی مطالبه مهریه کرد.

در این حالت ابتدا از دفتر ازدواج درخواست صدور اجرائیه و ابلاغ به شوهر باید بشود و پس از ابلاغ وی در صورت عدم پرداخت مهریه ظرف مهلت مقرر در اجرائیه مراتب از طریق اجرای اسناد رسمی ثبت، ابلاغ می شود و امکان ممنوع الاخروجی شوهر و توقیف اموال وی وجود دارد.

آیا اتمام مدت عقد موقت باعث از بین رفتن حق مطالبه ی زن برای دریافت مهریه میشود ؟

با تکیه بر قوانین مدون و رویه ی قضایی میتوان بیان نمود با اتمام مدت ازدواج موقت حق زن برای دریافت و مطالبه ی مهریه از بین نمیرود در حق دریافت مهریه مشمول مرور زمان نمیشود و زن هر زمان که آن را مطالبه نماید میتواند آن را دریافت کند و مرد را ملزم به پرداخت نماید .

به‌طورکلی از این مقاله و مستندات مواد قانونی آن می‌توان دریافت که تعیین مهریه در نکاح موقت امری ضروری است و عدم تعیین آن به اصل عقد خلل وارد می‌کند و آن را باطل میکند .