مشروبات الکلی با تاثیر مستقیم بر اعصاب بدن هوشیاری، قدرت تعقل و تصمیم گیری و … را تا حد زیادی مختل می کنند (حالت مستی) و در فقه و قانون اسلامی نوشیدن آن ها جرم شناخته می شود.
مجازات کیفری مربوط به این جرم به دو شکل حدی و تعزیری اجرا خواهد شد و مواد و تبصره های متعددی در این باره وجود دارد.
شرب خمر یا شراب خواری چیست؟
ماده ۲۶۴ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲:
«مصرف مسکر از قبیل خوردن، تزریق و تدخین آن، کم باشد یا زیاد، جامد باشد یا مایع، خالص باشد یا مخلوط، به گونه ای که آن را از مسکر بودن خارج نکند، موجب حد است.»
بر اساس این ماده مسکر تنها محدود به نوشیدن مایع الکلی نیست؛ بلکه هرگونه استعمال مواد دارای الکل (جامد یا مایع) با هر درصد خلوص به طوری که ویژگی مسکر بودن خود را حفظ کند، جرم شناخته می شود و مجازات کیفری را به دنبال دارد.
تبصره: خوردن فقاع یا همان آب جو مسکر، موجب حد است هر چند مستی نیاورد.
بر اساس این تبصره نوشیدن آب جو با هر درصد خلوصی، چه ویژگی مسکر بودن را حفظ بکند و چه نکند، جرم محسوب می شود.
مجازات شرب خمر یا شراب خواری
شرب خمر یا شراب خوری حالت های مختلفی دارد که برای هر حالت آن مجازات متفاوتی در نظر گرفته شده است که در ادامه تمام حالات آن را بررسی خواهیم کرد.
مجازات شرب خمر در خفا
قانون گذار بر اساس قوانین و احکام شرعی دین اسلام، مجازات کیفری فرد عاقل و بالغ که آگاهانه مرتکب شرب خمر شده است را در ماده ۲۶۵ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲، ۸۰ ضربه حد (شلاق) معرفی می کند.
مجازات شرب خمر در معابر عمومی
علاوه بر ۸۰ ضربه حد که مجازات شرب خمر است، قانون گذار به دلیل ایجاد تشویش و لکه دار کردن عفت عمومی توسط فرد، بر اساس ماده ۷۰۱ قانون مجازات اسلامی فرد را به دو تا شش ماه حبس محکوم می‌کند.
مجازات شرب خمر برای افراد زیر سن قانونی
همانطور که پیش تر اشاره کردیم مجازات این جرم به دو شکل حدی و تعزیری است. قانون گذار برای افراد زیر سن قانونی (هجده سال تمام)، مجازات حدی در نظر نمی گیرد چه بسا که به بلوغ شرعی رسیده باشند. قانون گذار مجازات تعزیری متفاوتی برای افراد بالای ۱۸ سال و افراد زیر ۱۸ سال در نظر گرفته است.
مجازات شرب خمر در هنگام رانندگی
اگر راننده مست عامل تصادفی باشد، مجازات کیفری اش می تواند تا دو سوم حداکثر مجازاتی که قانون گذار برای برای راننده هوشیار در نظر می گیرد باشد. ارتکاب به این جرم علاوه بر محرومیت رانندگی از یک تا پنج سال، می تواند تا حداکثر ۵ سال زندانی را به دنبال داشته باشد. همچنین لازم به ذکر است که بیمه هیچ گونه خسارتی که توسط راننده غیر هوشیار به وجود آمده باشد را پرداخت نخواهد کرد.
مجازات شرب خمر برای بار چهارم
بر اساس ماده ۱۳۶ قانون کیفری اسلامی «اگر شخصی سه بار مرتکب به یک جرم موجب حد شود و هر بار حد آن جرم بر او جاری گردد، حد وی در مرتبه چهارم اعدام است»؛ قانون گذار مجازات کیفری سه دفعه اولی که شرب خمر ثابت و حد اعمال شده، ۸۰ ضربه حد (شلاق) است و بار چهارم، اعدام مجازات کیفری شناخته می شود.
آیا شرب خمر مجازات نقدی به همراه دارد؟
تنها جزای کیفری شرب خمر ۸۰ ضربه حد است؛ اما ارتکاب به جرائم مرتبط با آن، مجازات نقدی نیز به همراه دارد:
مجازات خرید و فروش، واسطه گری، ساختن، حمل و نگهداری مشروبات الکلی: طبق ماده ۷۰۲ قانون مجازات اسلامی، قانون گذار برای تمام موارد مذکور ۷۴ ضربه حد، شش ماه تا یک سال حبس و جریمه نقدی به ارزش پنج برابر ارزش کالای ضبط شده در نظر گرفته است.
مجازات واردات مشروبات الکلی: طبق ماده ۷۰۳ قانون مجازات اسلامی، قانون گذار برای واردات مشروبات الکلی علاوه بر ۷۴ ضربه حد، شش ماه تا پنج سال حبس و جریمه نقدی به ارزش ده برابر کالای ضبط شده در نظر گرفته است.
همچنین در ماده ۷۰۴ قانون مجازات اسلامی به سایر جرائم مربوطه اشاره شده است: «دایر نمودن محلی برای استعمال مشروبات الکلی و یا دعوت مردم به آنجا، از ۳ ماه تا ۲ سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق و یا از یک میلیون و پانصد هزار ریال تا دوازده میلیون ریال جزای نقدی یا هر دوی آنها محکوم خواهد شد.»
چگونگی اجرای مجازات شرب خمر در قانون مجازات اسلامی
- فرد باید کاملا هوشیار باشد.
- فرد باید بالای هجده سال باشد.
- ضربات نباید به سر و صورت مجرم وارد شود.
- اگر ارتکاب به جرم چند بار صورت بگیرد و مجازاتی را به دنبال نداشته باشد، نیازی بر دریافت ۸۰ ضربه حد برای هر بار نخواهد بود، یک بار کافی است.
تخفیف در مجازات شرب خمر (توبه کردن)
شرب خمر شامل تخفیف نمی شود مگر با انجام توبه؛ البته لازم به ذکر است که هر توبه ای منجر به تخفیف نمی شود! توبه در حالتی تخفیف در مجازات کیفری جرائم حدی را به دنبال دارد که قبل از اثبات، فرد توبه را انجام دهد.
عفو مجازات شرب خمر
عفو تنها در شرایطی رخ می دهد که فرد پس از اقرار به جرمش (پیش از اثبات)، توبه کند؛ در این صورت دادگاه می تواند دادخواستی برای رئیس قوه قضاییه نوشته و برای مجرم طلب عفو کند.
چگونگی اثبات شرب خمر در دادگاه
اثبات با اقرار؛ اقرار یعنی مجرم با کلمات به صورت شفاهی یا کتبی یا اشاره کردن به جرم خود اعتراف کند؛ اعتراف به هر کدام از این سه شکل صورت بگیرد، باید دو شرط داشته باشد:
- کاملا واضح و بدون شک و شبهه باید صورت بگیرد.
- اقرار باید نزد قاضی در دادگاه صورت بگیرد و تنها در این صورت از اعتبار قانونی برخوردار است؛ حتی اگر در محضر مامورین کلانتری صورت بگیرد فاقد اعتبار قانونی می باشد.
اثبات با شهادت؛ شرب خمر تنها با شهادت دو مرد عادل، با ایمان و بالغ که بی طرفی آنها اثبات شده، قابل اثبات در دادگاه است.
اثبات با علم قاضی؛ این نوع اثبات، محدود به جرم خاصی نمی باشد بلکه محدود به بینش، علم، آگاهی و تجربه قاضی می باشد؛ قاضی با بررسی شواهد و مدارک و حتی گفتار و حالات چهره مجرم می تواند رای بر هوشیاری یا عدم هوشیاری مجرم در زمان دستگیری بدهد.
پرونده های مربوط به شرب خمر در دادگاه، گاهی اوقات دچار پیچیدگی و چالش می شوند، به طوری که کوچکترین اشتباه در روند پیگیری آن ها می تواند مجازات مجرم را چند برابر کند. از همین رو توصیه می شود در صورت مواجه با چنین پرونده ای، از بهترین وکیل کیفری در تهران کمک بگیرید. یک وکیل با تخصص و تجربه ای که دارد، می تواند به شما در حل چنین پرونده ای کمک کند تا در سریع ترین زمان ممکن مشکل حل و کمترین مجازات برای مجرم لحاظ شود.
برای پیدا کردن بهترین وکیل تهران می توانید از سایت حقوقی مستر وکیل کمک بگیرید. در این سایت، بهترین وکلا به شما معرفی می شوند تا بتوانید با توجه به محل زندگی و پرونده ای که درگیر آن شده اید، بهترین انتخاب را داشته باشید و بتوانید به حق و حقوق خود برسید.
کلام آخر
مجازات شرب خمر، ۸۰ ضربه شلاق و ارتکاب به این جرم در معابر عمومی علاوه بر حد، دو تا شش ماه حبس را به دنبال دارد؛ البته لازم به ذکر است که مجرمین زیر سن قانونی شامل مجازات حد نشده و مجازات تعزیری آن ها با افراد بالای هجده سال متفاوت است.
نکته قابل توجه اینجاست که بعد از سه دفعه محکوم شدن به این جرم (بعد از ۲۴۰ ضربه شلاق)، مجازات بار چهارم اعدام مجرم است!
پس توصیه می شود خلاف قوانین عمل نکنید تا درگیر چنین پرونده هایی نشوید و در صورتی که به هر دلیلی درگیر چنین پرونده ای شدید، با یک وکیل موضوع را در میان بگذارید.
