طبق قانون کار, مرخصی استحقاقی مشمولان قانون کار26 روز در سال است که با احتساب 4روز جمعه 30روز میشود. مرخصی کارگرانی که در مشاغل سخت و زیان‌آور اشتغال دارند، سالانه 5هفته است، که در دو نوبت 6ماه اول و شش‌ماه دوم استفاده میشود.

برای‌کار کمتر از یک سال مرخصی به نسبت مدت کار محاسبه میشود. به موجب ماده 66 قانون کار، کارگر نمیتواند در ســال بیشتر از 9 روز از مرخصی سالانه خود را ذخیره کند.

در صورت بازنشستگی، ازکارافتادگی کلی، تعطیلی کارگاه یــا فوت کارگر مطالبات بابت مرخصی استفاده نشده به کارگر یا ورثه وی قابل‌پرداخت است.اما در صورت اســتعفا و ترک کار کارگر، مطالبات بابت مرخصی های باقیمانده به وی تعلق نمیگیرد.

*مرخصی حج واجب و مرخصی ساعتی

هر کارگر حق دارد برای ادای فریضه حج در تمام مدت کار و فقط برای یک نوبت از یک ماه مرخصی استحقاقی استفاده کند و در صورتی که مرخصی طلب نداشته باشد از مرخصی بدون حقوق بهره‌مند شود.

مرخصی ساعتی همان مرخصی استحقاقی اســت که روزانه اخذ میشود و نحوه محاسبه مرخصی آن از مرخصی سالانه کسر میشود.

اما یکی از سوالات متداول کارگران این است که نحوه ذخیره مرخصی کارگران و نحوه محاسبه آن چگونه است؟

وحید حاجی زاده،مشاور روابط کار دراین باره می گوید: اگر در پایان یک سال با کارگر تسویه حساب و سپس قطع همکاری صورت بگیرد، باید وجهه کل ایام مرخصی استفاده نشده پرداخت شود. اما اگر قرارداد به سال بعد تمدید شود، اینجا 9 روز از مرخصی های سال قبل ذخیره و مابقی آن از بین خواهد رفت.

برای محاسبه مرخصی، در گذشته به این صورت بود که تنها حقوق روزانه در نظر گرفته می شد، به طور مثال اگر در زمان تسویه حساب پایان سال، 10 روز مرخصی استحقاقی باقی مانده بود همان 10 روز حقوق روزانه پرداخت می شد و تسویه حساب قطعی بود. اما با توجه به دادنامه ای که دیوان عدالت اداری صادر کرده، این نحوه محاسبه ذخیره مرخصی کاملا تغییر یافته و به این ترتیب باید کلیه آیتم ها از جمله مزایای مستمر و رفاهی که به کارگر در زمان اشتغال پرداخت می شده، در محاسبه مرخصی لحاظ شود.

وی ادامه داد:‌در خصوص محاسبه ذخیره مرخصی باید کلیه ی آیتم ها باهم جمع و ضربه در تعداد روزهای باقی مانده (استفاده نشده) مرخصی استحقاقی شود. پس اگر در محاسبات مرخصی بن و مسکن حذف شود و تنها حقوق پایه در نظر گرفته شود، اشتباه است و به طوری که کارگر می تواند نسبت به این موضوع شکایت و مابه التفاوت را دریافت کند. بنابراین در حال حاضر نحوه محاسبه ذخیره مرخصی به همین شکل و غیر از این اشتباه است.