تضمین در قراردادهای پیمانکاری
تضمین در قراردادهای پیمانکاری
تضمین در قرارداد پیمانکاری | در قراردادهای پیمانکاری، تضامین از اهمیت بالایی برخوردارند زیرا این موارد به عنوان تضمین‌هایی برای اجرای صحیح و کامل تعهدات پیمانکار در برابر کارفرما و همچنین حفظ منافع طرفین در شرایط مختلف به کار می‌روند. در ادامه توضیحاتی در مورد انواع تضمین‌ها، نحوه استفاده و شرایط مربوطه ارائه می‌دهیم:
برای تهیه دوره اصول قراردادنویسی کلیک کنید
1. تضمین شرکت در مناقصه
- هدف: این تضمین در مرحله مناقصه درخواست می‌شود و هدف از آن این است که پیمانکار از شرکت در مناقصه خودداری نکند یا آن را به شکلی جدی دنبال کند. این تضمین از کارفرما محافظت می‌کند که پیمانکار پس از انتخاب، از انجام تعهدات خود سر باز نزند.
- مبلغ: معمولاً درصدی از مبلغ پیش‌بینی شده قرارداد است.
2. تضمین انجام تعهدات
- هدف: تضمین انجام تعهدات به منظور تضمین کامل اجرای مفاد قرارداد توسط پیمانکار است. این ضمانت به کارفرما اطمینان می‌دهد که پیمانکار تمام تعهدات قراردادی خود را به‌درستی انجام خواهد داد.
- مقدار و نوع:
- در قراردادهای عمرانی مانند ساخت‌وساز، تضمین معمولاً ۵٪ از مبلغ قرارداد است.
- در برخی از قراردادهای غیرعمرانی که شامل خدمات پشتیبانی یا حمل‌ونقل می‌شوند، این رقم ممکن است تا ۱۰٪ افزایش یابد.
- در پروژه‌های مدیریت پیمان، این تضمین به میزان ۵٪ از حق‌الزحمه پیمانکار است.
- مدت زمان اعتبار: تضمین انجام تعهدات باید حداقل تا یک ماه پس از تحویل موقت قرارداد معتبر باشد.
- نوع تضمین‌ها: تضمین انجام تعهدات می‌تواند شامل ضمانت‌نامه‌های بانکی، سفته، واریز نقدی یا حتی وثیقه ملکی باشد.
- کاهش یا افزایش تضمین: در موارد خاص، مانند تغییر مبلغ پیمان یا کاهش کار، ممکن است کارفرما از پیمانکار درخواست کند که تضمین انجام تعهدات خود را افزایش دهد.
3. تضمین حسن انجام کار
- هدف: این تضمین به منظور پوشش هزینه‌های احتمالی ناشی از عدم کیفیت اجرای پروژه یا تعهدات ناقص پیمانکار است. این تضمین در واقع برای اطمینان از رعایت استانداردهای فنی و کیفی در طول مدت اجرای پروژه است.
- نحوه آزادسازی:
نصف مبلغ: پس از تصویب صورت وضعیت قطعی پروژه، نیمه اول تضمین حسن انجام کار آزاد می‌شود.
نصف دیگر: پس از گذشت ۱۲ ماه از پایان پروژه و بررسی تحویل قطعی پروژه، نیمه دوم تضمین آزاد می‌شود.
- تأثیر تأخیر در آزادسازی: اگر کارفرما تأخیر در آزادسازی تضمین حسن انجام کار داشته باشد، پیمانکار می‌تواند درخواست خسارت تاخیر به نرخ تورم بانک مرکزی را داشته باشد.
4. تضمین پیش‌پرداخت
- هدف: این نوع تضمین برای تأمین مالی پیمانکار در مراحل اولیه پروژه در نظر گرفته می‌شود. در واقع، این تضمین به کارفرما اطمینان می‌دهد که پیمانکار در صورت دریافت پیش‌پرداخت، پروژه را مطابق با تعهدات خود ادامه می‌دهد.
- مقدار پیش‌پرداخت: معمولاً این مبلغ بین ۱۵٪ تا ۲۵٪ از مبلغ اولیه قرارداد است.
- بازپرداخت: پیش‌پرداخت به تدریج از صورتحساب‌های موقت پیمانکار کسر می‌شود تا در نهایت با آخرین صورت وضعیت مستهلک گردد.
5. مراحل آزادسازی تضامین
- آزادسازی تضمین انجام تعهدات: تضمین انجام تعهدات معمولاً پس از تکمیل مراحل عمده پروژه و ارائه صورت وضعیت‌های نهایی توسط پیمانکار، آزاد می‌شود. طبق شرایط عمومی پیمان، اگر پیمانکار تا زمان تحویل موقت یا قطعی پروژه بدهی نداشته باشد، تضمین باید آزاد گردد.
- آزادسازی تضمین حسن انجام کار: پس از گذشت دوره ضمانت ۱۲ ماهه و عدم وجود بدهی، تضمین حسن انجام کار باید آزاد شود. در صورتی که پیمانکار تمام تعهدات خود را به درستی انجام داده باشد، کارفرما باید مبلغ مربوطه را به پیمانکار بازگرداند.
6. ضبط تضمین‌ها
- ضبط تضمین انجام تعهدات: کارفرما می‌تواند در موارد خاص، مانند عدم تمدید ضمانت‌نامه توسط پیمانکار یا فسخ قرارداد، اقدام به ضبط تضمین انجام تعهدات کند.
- موارد ضبط:
- عدم تمدید ضمانت‌نامه تا ۱۵ روز قبل از اتمام آن.
- فسخ قرارداد به دلایل تخلف پیمانکار.
- بدهی پیمانکار در تسویه حساب نهایی.
7. دعاوی و مشکلات قانونی
- دعاوی حقوقی: در صورت بروز اختلافات در مورد تضامین، پیمانکار می‌تواند به مراجع صالح حقوقی مراجعه کرده و از طریق دادگاه‌ها یا کمیسیون‌های حل اختلاف نسبت به آزادسازی تضمین‌ها اقدام کند. در صورت عدم آزادسازی تضمین‌ها در زمان مقرر، پیمانکار می‌تواند درخواست خسارت از کارفرما نیز داشته باشد.
- مشکلات در کاهش یا افزایش تضامین: در برخی موارد، کاهش یا افزایش مبلغ تضمین به دلیل تغییرات در مبلغ پیمان یا شرایط پروژه می‌تواند موجب بروز اختلافات شود. در چنین مواردی، ممکن است پیمانکار یا کارفرما مجبور به مراجعه به مراجع قانونی برای حل مشکل شوند.