صلح و سازش در دعاوی حقوقی به چه معناست؟
صلح و سازش
مردم در زندگی روزمره خود، ممکن است با مشکلات و اختلافاتی مواجه شوند،یا جرمی اتفاق بیفتد که باعث زیان بزه دیده شود،که برای حل مشکل خود باید به محاکم قضایی مراجعه کنند یا بین خود حل و فصل کنند.
برای اینکه مردم بتوانند جرایم را بین خود حل و فصل کنند باید یه سری ویژگی داشته باشد که مهم ترین آن قابل گذشت بود جرم است.
به طور کلی جرایم به دو دسته:
۱. جرایم قابل گذشت
۲. جرایم غیر قابل گذشت تقسیم می شوند.
جرم قابل گذشت چه جرمی است؟
جرایم قابل گذشت جرایمی هستند که با گذشت شاکی، مجرم دیگر تعقیب نمی شود.و اگر پرونده در جریان رسیدگی یا اجرای حکم باشد متوقف میشود. بنابراین حتی پس از صدور رای قطعی،با گذشت شاکی در اینگونه جرایم،اجرای حکم متوقف خواهد شد.
لازم به ذکر است که در جرایم قابل گذشت بعداز اعلام بخشش و گذشت،دیگر ممکن نیست که تعقیب از سر گرفته شود.
جرایم غیر قابل گذشت چه جرایمی است؟
جرایم غیر قابل گذشت،در این جرایم شکایت شاکی تاثیری در امر تعقیب متهم ندارد،بلکه شاکی دادستان است. و دادستان پرونده را پیگیری می کند.
آیا در جرایم غیر قابل گذشت صلح و سازش راه دارد؟
در جرایم غیر قابل گذشت به دلیل اینکه تعقیب کننده دادستان است امکان صلح و سازش بین دادسرا و دادگاه با متهم وجود ندارد. اما از آنجایی که در اینگونه دعوا شاکی خصوصی وجود دارد. اعلام رضایت و گذشت شاکی،تنها در تخفیف مجازات متهم موثر است.البته این تخفیف ممکن است قبل از صدور حکم قطعی یا پس از صدور حکم اعمال شود.
صلح و سازش چیست؟
سازش به این معناست که شخص بزه دیده یا شاکی،شخص مقابل را ببخشد.
در گذشته افراد سعی بر این داشتند که قبل از مراجعه به دادگاه،دعوای خود را با صلح و سازش خاتمه دهند که این امر معمولا با حضور شخص سوم انجام میشد که این شخص یک فرد بی طرف است و به عنوان سازش دهنده شناخته می شود وسعی در ایجاد صلح بین دو طرف دعوا دارد و در آخر اگر دعوایشان به سازش ختم نشد به دادگاه مراجعه کنند.
امروزه قانون گذار از همین امر استفاده نموده و برای صلح و سازش نیز در قانون جایگاهی قرار داده و به طرفین اجازه داده است که با یکدیگر در مورد دعاوی خویش وارد صلح و سازش شوند.البته اگرچه قانونگذار صلح و سازش را در قانون پیش بینی نموده اما طرفین میتوانند از همه حقوق خود گذشت نکنند و بخشی از حقوق خود را ببخشند.
سازش به دو صورت انجام می شود:
۱- سازش در دادگاه
۲- سازش در خارج از دادگاه
سازش در دادگاه،طرفی که قصد سازش دارد،باید به دادگاه مراجعه نماید و در خواست خود را مبنی بر سازش به دادگاه تقدیم کند و از دادگاه تقاضا کند که طرف مقابل را برای سازش به دادگاه دعوت کند.
دادخواست سازش، در دو نسخه تنظیم میگردد و یک نسخه از آن به مامور ابلاغ جهت ابلاغ به طرف مقابل داده می شود. همچنین در ابلاغیه مزبور بایستی قید شود که فرد برای سازش به دادگاه دعوت می شود.
طرفی که برای سازش دعوت می شود،ممکن است با سازش موافق باشد و در دادگاه حضور پیدا نماید و دعوا با صلح و سازش خاتمه یابد.
ممکن است طرفی که برای سازش دعوت می شود با سازش موافق نباشد و عدم سازش خود را یا به صورت کتبی بگوید که راضی به سازش نمی باشد یا در دادگاه حضور یابد و عدم رضایت خود را اعلام کند.
سازش خارج از دادگاه خود به چند بخش تقسیم می شود:
سازش خارج از دادگاه با حضور مامور رسمی،که یا توسط مامورین اجرای قرار انجام می شود یا نزد سردفتران اسناد رسمی.
و سازش دیگر اینکه طرفین در خارج از دادگاه به موجب یک سند عادی دعوای خویش را با سازش خاتمه می دهند.و برای اینکه سازش معتبر باشد طرفین باید در دادگاه حضور پیدا کنند و به سازش اقرار نمایند.
وظیفه وکیل در صلح و سازش دعوا چیست؟
صلح و سازش حتی در وکالت هم موثر است،
وکلای دادگستري باید در دعاوی طرفین، قبل از اقامه دعوا سعی نمایند بین طرفین دعوا سازش دهند و انجام این
وظیفه را در دادخواست و یا ضمن دفاع تصریح نمایند.
و بهتر است که وکلا قبل از اقامه دعوا در دادگاه،دعوا را به صلح و سازش ختم کنند و همین امر سبب کاهش ورودی پرونده ها در دادگاه می شود.