بر اساس قانون جدید چک و به وجود آمدن سامانه صیاد نحوه ی برگشت زدن چک ها و اعمال آن ها به چه شکل است؟

با به وجود آمدن قانون جدید چک میزان چک های برگشتی کاهش چشم گیری داشته، با این حال در بعضی موارد با چک های بلا محل و بدون موجودی مواجه می شویم که بر اساس قوانین جدید نحوه اعمال و برگشت و به اجرا گذاشتن آن ها با چک های سنتی متفاوت است.

روند برگشت زدن چک و نقد کردن و به اجرا درآوردن آن ها در چک های سنتی برای عموم مردم آشناست، که یا از طریق دادگاه پیگیری می کردند و با گرفتن حکم قطعی از دادگاه اموال فرد صادر کننده را توقیف می کردند و یا این که به دفاتر ثبت اسناد مراجعه می کردند و با داشتن برخی شرایط به طور مستقیم حکم به توقیف اموال صادر کننده ی چک می گرفتند.

از آن جا که قانون جدید چک برای عده ی زیادی از افراد ناشناخته می باشد ما در این مقاله به توضیح و تفسیر برگشت زدن چک های صیادی و نحوه اعمال و به اجرا در آوردن آن ها می پردازیم.

برای مشاهده مقاله سند تجاری چک چیست و چه انواعی دارد اینجا کلیک کنید.

بر اساس قانون جدید چگونه چک های صیادی را برگشت بزنیم؟

در قانون جدید نحوه برگشت زدن چک با گذشته متفاوت است در صورتی که صادر کننده موجودی کافی در حساب بانکی خود برای وصول چک را نداشته باشد بانک می تواند کسری مبلغ را از دیگر حساب های موجود فرد در همان بانک را برداشت کند.

اگر در حساب فرد صادر کننده چک مبلغ کسری وجود نداشته باشد طلبکار می تواند از بانک گواهی عدم پرداخت بگیرد و با مراجعه به دفاتر الکترونیک خدمات قضایی و ثبت شکایت، بدون مراجعه به دادگاه یا دفاتر ثبت اسناد اجرائیه را دریافت نماید.

نکته حائز اهمیت این است که در گواهی عدم پرداخت باید مشخصات صادر کننده چک و دارنده ی آن و همچنین کد رهگیری چک برگشتی که بانک مرکزی صادر می کند درج شود و همچنین مهر و یا امضا صاحب حساب در گواهی عدم پرداخت تطابق داشته باشد.

بر اساس قانون جدید چک صاحب حساب موظف است ظرف ۲۴ ساعت کسری مبلغ خود را کامل کند در غیر این صورت تمام حساب های صادر کننده ی چک در تمام بانک ها و موسسات مالی به اندازه کسری مبلغ مسدود می شود، صادر کننده می بایست ظرف مدت ۱۰ روز از فرمان اجرایی نسبت به پرداخت مبلغ اقدام نماید در غیر این صورت مشمول قانون محکومیت مالی می شود.

در چه مواردی چک صیادی برگشت می خورد؟

۱- عدم انطباق مندرجات دسته چک با مندرجات ثبت شده در سامانه صیاد.
۲- اگر گواهی عدم پرداخت صادر شود قابلیت برگشت زدن چک مزبور وجود دارد.
۳- صدور دستور عدم پرداخت از طرف صادر کننده یا ذی نفع یا قائم مقام قانونی در چهار چوب ماده ۱۶ قانون.
۴- عدم موجودی فرد در سایر حساب های جاری در بانک و عدم امکان تأمین وجه چک از سایر حساب های صادر کننده.
۵- بسته بودن حساب جاری و انسداد بخشی یا تمام موجودی آن به حکم قانون.
در صورت وجود هر یک از موارد گفته شده دارنده ی چک می تواند از بانک در خواست برگشت زدن چک را نماید.

برای مشاهده مقاله تفاوت چک با دیگر اسناد تجاری اینجا کلیک کنید.

چگونه در قانون جدید از چک رفع سوء اثر می شود؟

یکی از مواردی که در قانون محکومیت های مالی برای صادر کننده ی چک بلامحل پیش بینی شده داشتن سوء اثر می باشد که فرد تا زمانی که از چک برگشتی اش رفع سوء اثر نشود نمی تواند دسته چک جدیدی دریافت کند که ما در این جا مواردی را که بانک مکلف است مراتب را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی اعلام کند تا از چک رفع سوء اثر شود را نام می بریم:

۱- ارائه لاشه چک به بانک.
۲- ارائه حکم قضایی مبنی بر برائت ذمه (عدم مسئولیت پرداخت) صاحب حساب در خصوص چک به بانک.
۳- ارائه نامه رسمی از مرجع قضایی یا ثبتی ذی صلاح مبنی بر اتمام عملیات اجرایی در خصوص چک به بانک.
۴- ارائه ضمانت نامه رسمی غیر دولتی دارنده چک یا نامه رسمی کسر از حقوق دولتی یا عمومی غیر دولتی دارنده چک به بانک.
۵- در قانون جدید صدور چک سپری شدن مدت ۳ سال از تاریخ صدور گواهینامه عدم پرداخت مشروط به این که در خصوص چک مورد نظر دعوای حقوقی یا کیفری در دادگاه ها و مراجع قضایی طرح نشده باشد.
۶- واریز کسری مبلغ چک به حساب جاری نزد بانک محال علیه و ارائه درخواست مسدودی که در این صورت بانک مکلف است ضمن مسدود کردن مبلغ مذکور تا زمان مراجعه دارنده چک و حداکثر مدت یک سال ظرف مدت سه روز واریز مبلغ را به شیوه ای اطمینان بخش و قابل استناد به اطلاع دارنده چک برساند.

بر اساس قانون جدید چک افرادی که دارای چک برگشتی هستند چه محدودیت هایی دارند؟

بر اساس قانون جدید بعد از ثبت غیر قابل پرداخت بودن یا کسری چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی این سامانه مراتب را به صورت بر خط به تمام بانک ها و موسسات اعتباری اطلاع می دهد و لذا بعد از گذشت ۲۴ ساعت تمام بانک ها و مؤسسات اعتباری تا زمانی که از چک برگشتی رفع سوء اثر نشده باشد، محدودیت های زیر را بر فرد اعمال میدارند:

۱- عدم گشایش اعتبار اسناد ارزی و ریالی
۲- عدم امکان افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید
۳- مسدود شدن تمام وجوه حساب ها و کارت های بانکی و هر مبلغ متعلق به صادر کننده که تخت هر عنوانی نزد بانک و مؤسسات موجود است.
۴- عدم پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانت نامه های ارزی و ریالی.
به طور کلی نحوه ی برگشت زدن و توقیف اموال در چک های برگشتی صیادی نسبت به چک های سنتی آسان تر شده و رویه ی موجود سبب کاهش چک برگشتی شده است.