بایگانی‌های مقایسه جرائم کلاهبرداری

همۀ این جرائم در زمرۀ جرائم علیه اموال هستند، اما شیوۀ ارتکاب، شرایط تحقق و عناصر مادی و روانی آن‌ها با یکدیگر متفاوت است.

ویژگی‌ها

نکته مهم: بدون به‌کارگیری عملیات متقلبانه، جرم کلاهبرداری محقق نمی‌شود.

ویژگی‌ها

ماهیت: جرم علیه اموال
عنصر اصلی تمایز: مال با رضایت و در قالب یک رابطۀ قراردادی یا قانونی (امانت، اجاره، رهن و …) به امین سپرده شده است.
فریب؟ خیر، فریبی در ابتدا وجود ندارد.
نوع رفتار مجرمانه:

نتیجه: مال برده می‌شود

نکته مهم:

صرف امانت‌سپاری کافی نیست؛ باید مطالبه مال صورت گیرد (ترجیحاً از طریق اظهارنامه) و امین از استرداد خودداری یا مال را تصاحب کند.

ویژگی‌ها

نکته: سرقت مبتنی بر ربایش فیزیکی مال است، برخلاف کلاهبرداری که با رضایت فریب‌خورده مال منتقل می‌شود.

ویژگی‌ها

ماهیت: از جرائم علیه امنیت، آسایش و اعتماد عمومی، اما ممکن است منجر به ضرر مالی شود
عنصر اصلی تمایز:

نتیجه:

بردن مال شرط نیست؛ ولی می‌تواند مقدمه‌ای برای کلاهبرداری یا سایر جرائم مالی باشد.

جمع‌بندی مقایسه‌ای

ویژگی / جرم	کلاهبرداری	خیانت در امانت	سرقت	جعل
ماهیت	علیه اموال	علیه اموال	علیه اموال	علیه اعتماد عمومی (و گاه اموال)
وجود فریب	✔️ بله	❌ خیر	❌ خیر	گاهی (ذاتاً تغییر حقیقت است اما نه برای فریب مستقیم مالک مال)
رضایت اولیه مالباخته	✔️ فریب‌خورده	✔️ آگاهانه	❌ ندارد	❌ لزوماً مطرح نیست
ربایش فیزیکی مال	❌	❌	✔️	❌
شرط بردن مال	✔️	✔️	✔️	❌
نمونه	پیش‌فروش صوری خودرو	عدم استرداد مال امانی	دزدیدن تلفن	جعل کارت آزمون

مقایسه جرائم کلاهبرداری، خیانت در امانت، سرقت و جعل