راهنمای اجرای قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول
با تمرکز بر نحوه ارسال استعلام مالیاتی در سامانه ثبت آنی | استعلام دارایی مطابق با قانون الزام
کارگاه قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیر منقول
قانون جدید و نقش دفاتر اسناد رسمی
استعلام دارایی مطابق با قانون الزام | قانون «الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول» که از تاریخ ۱۴۰۳/۰۲/۲۶ لازمالاجرا گردیده، ماده ۱۸۷ قانون مالیاتهای مستقیم را نسخ کرده و دفاتر اسناد رسمی را مکلف به انجام موارد زیر کرده است:
- محاسبه مالیات نقل و انتقال و حق واگذاری.
- ارسال استعلام و وصول مالیات از طریق سامانههای الکترونیکی.
- صدور گواهی پرداخت مالیات بهصورت سیستمی.
دوره آموزشی پیشرفته ثبت آنی و تنظیم اسناد رسمی
بخش اول: نحوه استعلام ارزش معاملاتی
روش ۱: استعلام مستقیم «ارزش معاملاتی»
مراحل:
1- ورود به بخش «استعلام ارزش معاملاتی» در سامانه ثبت آنی.
2- وارد کردن شناسه جام یا مختصات جغرافیایی ملک.
3- دریافت پاسخ فوری با نمایش ارزش معاملاتی عرصه و اعیان.
نکته مهم: این روش فقط برای مشاهده ارزش معاملاتی است و منجر به صدور مفاصاحساب نمیشود.
دوره آموزشی ثبت آنی و تنظیم اسناد رسمی
بخش دوم: ارسال استعلام مالیاتی الکترونیکی
پیشنیاز:
- ایجاد استعلام ثبتی برای ملک در سامانه ثبت آنی.
مراحل ارسال استعلام مالیاتی:
۱. انتخاب نوع انتقال:
- عرصه
- اعیان
- عرصه و اعیان
- عرصه و اعیان + حق واگذاری محل
- صرفاً حق واگذاری محل
۲. تکمیل اطلاعات ملک:
- با استناد به پایانکار، پروانه ساخت، گواهی شهرداری و …
- در صورت نبود پایانکار، از تاریخ جواز یا سال ساخت استفاده شود.
۳. انتخاب نوع سند انتقالی:
- نقل و انتقال قطعی
- صلح (عادی، محاباتی، عمری، با حق فسخ و …)
- وکالت بلاعزل
- رهنی
- نقل و انتقال قطعی و رهنی (برای معاملات بانکی)
۴. تعیین نوع درخواست:
- متناسب با سند انتخاب شده: قطعی، رهنی، صلح عمری و …
۵. درج مبلغ معامله:
- طبق مبایعهنامه.
- در صلحهای رایگان، امکان درج عدد «صفر» وجود دارد.
محاسبه ارزش مالیاتی:
اطلاعات کاربری:
- نوع کاربری ملک (مسکونی، تجاری، کشاورزی، صنعتی و …)
- عرض معبر
- نحوه دسترسی به ملک
- کد بلوک مالیاتی
حق واگذاری محل (برای املاک تجاری و اداری):
- درج مبلغ واقعی یا ۲۵ برابر ارزش معاملاتی (حداقل الزامی).
- انتخاب نوع کاربری محل واگذاری (تجاری، خدماتی و …).
مشخصات اعیانی و خریداران:
اطلاعات اعیانی:
- سال ساخت، شماره طبقه، مساحت، انباری، پارکینگ و …
مشخصات خریداران:
- درج کامل نام و کد ملی خریدار یا خریداران.
نکته: در آینده، ممکن است الزامی بودن درج نام خریدار حذف گردد.
ارسال نهایی و پاسخ آنی:
پس از تکمیل فرم و ارسال استعلام:
- ارزش معاملاتی عرصه، اعیان و حق واگذاری فوراً نمایش داده میشود.
- در موارد معاف از مالیات، گواهی مالیاتی بلافاصله صادر میگردد.
نکات مهم و تخصصی:
بررسی صحت مبلغ مالیات:
- ۵٪ از ارزش معاملاتی عرصه + اعیان ≈ مالیات نقل و انتقال
- ۲٪ از مبلغ حق واگذاری (یا ۲٪ از ۲۵ برابر ارزش معاملاتی) = مالیات حق واگذاری
فیشهای صادره ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- مالیات نقل و انتقال (۵٪)
- مالیات حق واگذاری محل (۲٪)
- مالیات ساخت و فروش کمتر از ۳ سال (ماده ۷۷)
موارد خاص:
اسناد رهنی:
- نوع درخواست: رهنی
- مشخصات بانک بهعنوان ذینفع ثبت شود.
صلح عمری:
- انتخاب صحیح نوع سند: «صلح عمری» برای بهرهمندی از معافیت مالیاتی.
صلحهای دیگر:
- برای صلحهای فاقد شرط عمری، از گزینههای «صلح با حق فسخ» یا «بدون حق فسخ» استفاده شود.
جمعبندی کلیدی:
موضوع | نکته مهم |
شناسایی ملک | با شناسه جام یا مختصات جغرافیایی |
مالیات نقل و انتقال | ۵٪ ارزش عرصه + اعیان |
مالیات حق واگذاری | ۲٪ از ارزش واقعی یا ۲٪ × ۲۵ برابر ارزش معاملاتی (هرکدام بیشتر باشد) |
ارزشگذاری دقیق | اطلاعات صحیح کاربری و عرض معبر ضروری است |
اسناد معاف | صلح عمری، رهنی بدون نقل و انتقال |
منابع مرتبط:
- سامانه ثبت آنی: https://ssaa.ir
- سازمان امور مالیاتی: https://intamedia.ir
- GeoPlanner برای مختصات: https://geoplanner.arcgis.com