جزییات جدید از راهاندازی سامانه ثبت ادعای مالکیت املاک فاقد سند
سخنگوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور از راهاندازی قریبالوقوع «سامانه ساماندهی اسناد غیررسمی» (مشهور به سامانه ماده ۱۰ قانون الزام یا سامانه ثبت ادعا) به دستور رئیس قوه قضاییه خبر داد.
هدف از راهاندازی سامانه:
* تکمیل حدنگاری (کاداستر) سراسری کشور.
* بررسی و تثبیت ادعاهای مالکیت.
* صدور سند مالکیت رسمی برای املاک فاقد سند.
* پیشگیری از جرایمی مانند فروش مال غیر، کلاهبرداری و معاملات معارض.
—
مهلتها و تکالیف برای شهروندان:
1. مهلت ثبت ادعا: دو سال از تاریخ راهاندازی رسمی سامانه.
2. اشخاص مشمول: هر شخصی که ادعای مالکیت عین یا منافع بیش از دو سال (مانند حق عمری) نسبت به ملکی دارد.
3. اقدام لازم: بارگذاری نقشه ملک و مدارک و مستندات در سامانه.
4. اقدام پس از ثبت ادعا:
* اگر ملک فاقد سند و در تصرف مدعی است: اخذ سند مالکیت.
* اگر ملک دارای سند است یا در تصرف مدعی نیست: طرح دعوای حقوقی (مانند خلع ید یا الزام به تنظیم سند) در مراجع قضایی.
* مهلت این اقدام: حداکثر دو سال پس از تاریخ ثبت ادعا در سامانه.
—
هشدارهای مهم:
* پایان پذیرش ادعا: پس از پایان مهلت دو ساله اول، هیچ ادعای جدیدی در سامانه پذیرفته نخواهد شد.
* سقوط حق: اگر شخصی در مهلت مقرر ادعای خود را ثبت نکند، ادعای وی علیه اراضی عمومی و دولتی (ملی، موات، خالصه، ساحلی) و همچنین علیه اشخاص ثالث با حسن نیت دارنده سند رسمی، غیرقابل استناد و اقامه خواهد بود.
* معامله قبل از صدور سند: در صورت قصد فروش ملک پس از ثبت ادعا و قبل از صدور سند (حداکثر تا ۸ سال پس از راهاندازی سامانه)، معامله در همین سامانه ثبت میشود، اما عدم قطعیت مالکیت و امکان ابطال به خریدار اعلام خواهد شد.
—
نحوه عملکرد و سایر توضیحات:
* بررسی ادعا: سامانه ادعاهای ثبتشده را بر اساس قوانین موجود (مانند قانون تعیین تکلیف اراضی فاقد سند یا قانون الحاق برای شهرهای کوچک و روستاها) بررسی و مسیر قانونی مناسب را اعلام میکند.
* راهاندازی کارگزاریها: به زودی کارگزاریهای فنی، مهندسی و حقوقی در سراسر کشور برای تسهیل فرآیند اخذ سند، راهاندازی میشوند.
* وضعیت خاص آپارتمانهای فاقد پایانکار: آپارتمانهای فاقد سند که پایانکار نیز ندارند، در صورت ثبت در این سامانه، مشمول دریافت پایانکار از شهرداری و سپس صدور سند مالکیت خواهند شد.
* اقدامات فعلی: شهروندان نیازی به انتظار برای راهاندازی این سامانه ندارند و میتوانند هماکنون از طریق سایت قانون تعیین تکلیف (sabtemelk.ssaa.ir) یا قانون الحاق (برای شهرها و روستاهای کوچک) برای اخذ سند اقدام کنند.
