وظایف دادسرا چیست؟

وظایف دادسرا چیست؟

۱. کشف جرم

کشف جرم ممکن است از طرق مختلفی صورت گیرد:

• شکایت شاکی خصوصی
• گزارش مأموران نیروی انتظامی
• اعلام جرم توسط ادارات دولتی یا نهادهای مرتبط (مثلاً منابع طبیعی)
• اقرار خود متهم

۲. تحقیقات مقدماتی

• اصل بر این است که بازپرس مسئول انجام تحقیقات مقدماتی است.
• اما در مناطقی با جمعیت یا حجم پرونده پایین، دادستان نیز می‌تواند این وظیفه را انجام دهد.

مبحث وظایف دادسرا در دوره آیین دادرسی کیفری کاربردی مورد بررسی قرار گرفته است.

۳. تعقیب متهم

• به‌طور اختصاصی وظیفه دادستان است بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری.
• دادستان به عنوان مدعی‌العموم، موظف به پیگیری جرائم است، حتی اگر شاکی خصوصی وجود نداشته باشد.

ساختار دادسرا

ترکیب اصلی:

• دادستان (مدعی‌العموم)
• بازپرس

در واقع دادسرا فقط از این دو مقام تشکیل می‌شود، اما در عمل به دلیل نیاز، اشخاصی به‌عنوان دادیار نیز فعالیت می‌کنند.

استقلال بازپرس از دادستان

• بازپرس از نظر قانونی شخصیتی مستقل دارد.
• نظر دادستان برای بازپرس الزام‌آور نیست.
• اگر اختلاف نظر بین آن‌ها پیش بیاید، بازپرس می‌تواند بر نظر خود باقی بماند.

پاسخ به پرسش: آیا دادستان می‌تواند وظایف بازپرس را انجام دهد؟

پاسخ:

 بله، ولی فقط در موارد خاص.

مواردی که دادستان نمی‌تواند وظایف بازپرس را انجام دهد:

• جرایمی که در صلاحیت دادگاه کیفری ۱ هستند:

• جرایم با مجازات سلب حیات (اعدام)
• حبس ابد
• قطع عضو
• دیه بیش از نصف دیه کامل
• جرایم و مجازات‌های درجه ۱، ۲ و ۳
• جرایم مطبوعاتی و سیاسی

مواردی که دادستان می‌تواند وظایف بازپرس را انجام دهد:

• در شهرستان‌ها یا مناطقی که بازپرس وجود ندارد یا تعدادشان کم است، به جز موارد فوق.
• در این حالت، دادستان می‌تواند:

• مستقیماً وظایف بازپرس را بر عهده بگیرد.
• یا افرادی را به عنوان نماینده (دادیار) منصوب کند.

نکته مهم:

تمام تصمیمات و قرارهایی که توسط دادیار صادر می‌شود، باید به تأیید دادستان برسد.