سامانه ساغر املاک چیست؟
سامانه ساغر املاک (سامانه اعلام ادعای مالکیت املاک فاقد سند رسمی) یکی از مهمترین بخشهای قانون جدید «الزام به ثبت معاملات و اسناد اموال غیرمنقول» است. برای سالها، میلیونها ملک در ایران صرفاً با قولنامه، مبایعهنامه، نسق زراعی و اسناد عادی خرید و فروش میشدند و هیچوقت سند رسمی دریافت نمیکردند. این وضعیت باعث:
کارگاه قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیر منقول
- افزایش شدید دعاوی مالکیت،
- معاملات معارض (فروش یک ملک به چند نفر)،
- سوءاستفاده از اسناد عادی،
- اختلافات گسترده بین مردم و دستگاههای اداری شده بود.
قانون جدید برای حل این مشکل، سامانه ساغر را ایجاد کرده تا تمام املاکی که سند رسمی ندارند در یک بازه زمانی مشخص ثبت و پروندهدار شوند. این یعنی:
از این به بعد هیچ ملکی بدون ثبت در سامانه و صدور سند رسمی قابل نقل و انتقال نخواهد بود.
دانلود راهنمای کامل ثبت اسناد عادی در سامانه جدید ساغر یا همان ساماندهی اسناد غیر رسمی
سامانه ساغر دقیقاً چه میکند؟
سامانه ساغر سه کار مهم انجام میدهد:
1) ثبت ادعای مالکیت
شخصی که به هر نحوی مالک یک ملک است ولی سند ندارد، باید در سامانه ادعا ثبت کند.
این ادعا شامل:
- مدارک مالکیت (قولنامه، مبایعهنامه، نسق، حکم دادگاه، هبهنامه و…)
- هویت مالک
- اطلاعات ملک
- نقشه UTM دقیق
- مدت زمان تسلط و تصرف (حداقل ۲ سال)
2) بررسی ادعاها
پس از ثبت ادعا:
اداره ثبت، قاضی، کارشناس ثبتی یا مراجع موردنظر قانون، ادعا را بررسی میکنند.
اگر ملک با ملک دیگری تداخل داشته باشد، سامانه هشدار میدهد اما ثبت انجام میشود، سپس بررسی کارشناسی آغاز میشود.
در صورت وجود ادعاهای متعارض، سامانه به نهادهای مسئول اعلام میکند تا تعیین تکلیف شود.
3) صدور سند رسمی
در نهایت اگر ادعا صحیح تشخیص داده شود:
- ملک وارد سیستم ثبتی میشود
- سند رسمی تکبرگ صادر میشود
چه کسانی باید حتماً در سامانه ثبت ادعا کنند؟
طبق قانون، گروههای زیر به سامانه ساغر نیاز دارند:
✔ افرادی که قولنامه دارند ولی سند رسمی ندارند
(مبایعهنامه، توافقنامه، وکالتنامه، هبهنامه و …)
✔ نسقداران و اراضی اصلاحات ارضی
افرادی که دهههاست زمین دارند اما سند به نامشان نیست.
✔ املاکی که عملیات ثبتی آنها کامل نشده
مثلاً پلاکهایی که:
- تحدید حدود نشدهاند،
- هنوز دفترچه مالکیت ندارند،
- اختلافات قدیمی دارند.
✔ املاکی که از طریق رأی دادگاه تعیین تکلیف شدهاند
مثل:
- رأی خلع ید
- رأی مالکیت
- رأی افراز
مهلت ثبت در سامانه چند سال است؟
قانون میگوید:
از زمان راهاندازی سامانه، مردم تنها ۲ سال فرصت دارند ادعای خود را ثبت کنند.
بعد از این ۲ سال:
- سامانه ادعای جدید نمیپذیرد.
- تنها راه مراجعه به دادگاه خواهد بود.
- دادگاه فقط در موارد خاص مثل جعل سند، معامله معارض یا تضییع حقوق مالک بررسی میکند.
