مقدمه:

همانطور که در مقاله های «بهترین منبع حقوق مدنی برای آزمون وکالت چیست؟» و مقاله ی «بهترین منبع حقوق تجارت برای آزمون وکالت چیست؟» به هدف خود از نگارش سلسله مقالات معرفی منابع موجود برای هر درس در آزمون وکالت پرداختیم.

در این مطلب نیز می خواهیم به بیان و بررسی تمام منابع موجود برای درس حقوق جزای عمومی در آزمون وکالت بپردازیم.

در ادامه به بررسی کتب ذیل می پردازیم:

مجموعه سه جلدی حقوق جزای عمومی ( نوشته دکتر اردبیلی)

حقوق جزای عمومی (نوشته دکتر اسماعیل ساولانی)

کمک حافظه جزای عمومی (نوشته دکتر شادی عظیم زاده)

شرح نموداری آزمونی حقوق جزای عمومی ( نوشته دکتر مجید حسین وند)

شرح آزمونی قانون مجازات (نوشته دکتر احمد غفوری)

دوره جامع حقوق جزا عمومی و اختصاصی ( مدرس: طالب ملایی دارنده مدال طلای المپیاد حقوق)

برای هر یک از کتب فوق سه موضوع را مورد بررسی قرار می دهیم؛

• ویژگی های آن منبع چیست؟
• مناسب چه افرادی می باشد؟
• بیشتر مناسب چه آزمونی می باشد؟

پس با ما همراه باشید.

مجموعه سه جلدی حقوق جزای عمومی ( نوشته دکتر اردبیلی)

ویژگی های این منبع چیست؟

این کتب از جمله کتب مرجع می باشند که در مقطع کارشناسی حقوق مورد توجه اساتید و دانشجویان قرار میگیرد.

حقوق جزای عمومی از مهم ترین دروس رشته حقوق می باشد. این کتب، منبعی جامع در آموزش مباحث حقوق جزای عمومی می باشند که نویسنده با بیانی ساده به آموزش پرداخته است.

سه جلد جزای عمومی دکتر اردبیلی آموزش مفاهیم پایه و اصولی حقوق جزا است.

• جلد اول حقوق جزای عمومی دکتر اردبیلی، به بیان عناصر تشکیل دهنده جرم و دسته بندی جرایم بر اساس آن عناصر پرداخته است.
• جلد دوم حقوق جزای عمومی دکتر اردبیلی، به تشریح مفهوم بزهکار(مجرم)؛ بررسی ارتباط مفهوم بزهکار و عناصر تشکیل دهنده جرم و سرانجام مسئولیت بزهکار در قبال اعمال مجرمانه او می پردازد.
• جلد سوم حقوق جزای عمومی دکتر اردبیلی، به مطالعه واکنش اجتماعی جامعه در قبال ارتکاب افعال مجرمانه، انواع واکنش اجتماعی در قبال ارتکاب جرم و نمود های آن و فهرست و طبقه بندی مجازات های پیش بینی شده برای آن اختصاص یافته است.

یکی از مهم ترین ویژگی های مجموعه 3 جلدی حقوق جزای عمومی دکتر اردبیلی، استفاده از مثال های حقوقی در توضیح مباحث است. مثال های حقوقی، شامل آرای دادگاه ها نیز می شود.

مناسب چه افرادی می باشد؟

با توجه به اینگه آقای دکتر اردبیلی در این کتب با زبانی ساده به آموزش مباحث حقوق جزای عمومی می پردازند، بهتر است آن دسته از داوطلبان آزمون های حقوقی که در درس جزای عمومی پایه ضعیفی دارند برای تقویت و افزایش اطلاعات خود در حقوق جزای عمومی به مطالعه این مجموعه می پردازند.

البته این مستلزم این موضوع می باشد که داوطلب زمان کافی برای مطالعه داشته باشد بنابراین اگر مطالعه ی این کتب را شروع کند می تواند مباحث حقوق جزای عمومی را به طور کامل و عمیق فراگیرد.

بیشتر مناسب چه آزمونی می باشد؟

همانطور که در مقالات پیشین بیان شد مرجع خوانی مناسب دانشجویان حقوق و داوطلبان آزمون کارشناسی ارشد که قصد دارند در دانشگاه های بسیار خوب پذیرفته شوند مناسب است.

بدیهی است مطالعه ی این کتب برای افرادی که پایه ی درسی ضغیفی در جزا دارند نیز مناسب است.

نکته ی قابل توجه این است که مطالعه ی کتب مرجع برای داوطلبین آزمون های حقوقی مانند آزمون وکالت به هیچ عنوان توصیه نمی شود.

حقوق جزای عمومی (نوشته دکتر اسماعیل ساولانی)

ویژگی های این منبع چیست؟

در این منبع مباحث حقوق جزای عمومی به صورت موضوعی و با سبک آزمونی تألیف شده است. شیوه بیان مطالب در این کتاب، بدین نحو است؛ که نگارنده ابتدا هر مبحث را طبق سرفصل ارائه شده، با قلمی روان و در عین حال حقوقی توضیح و تبیین نموده، سپس نکات مهم آزمونی را بیان می‌کند.

همچنین جهت یادگیری بهتر و مؤثرتر، برخی مطالب در قالب نمودار بیان شده است. از دیگر ویژگی های این کتاب می‌توان به ارائه مهم ترین نظریات مشورتی و آرای وحدت رویه و نیز ارجاع و بهره‌گیری از کتب استادان مطرح از جمله دکتر خالقی، دکتر آخوندی، دکتر آزمایش، دکتر اردبیلی، دکتر گلدوزیان و سایر اساتید بنام اشاره نمود.

از ویژگی‌های این کتاب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– بیان کامل و جامع مباحث درس حقوق جزای عمومی منطبق با قانون جدید به سبک آزمونی؛
– قابل استفاده برای داوطلبان آزمون‌های وکالت، قضاوت، کارشناسی ارشد و حتی دکتری؛
– طبقه‌بندی موضوعی مباحث؛
– ارائه توضیحات کامل، با بیانی روان و شیوا؛
– بیان نکات مهم آزمونی؛
– مشخص نمودن مطالب مهم با کشیدن خط در ذیل آن‌ها؛
– تشریح نموداری برخی از مطالب، جهت سهولت در یادگیری؛
– بهره‌گیری از کتب استادان مطرح از جمله دکتر اردبیلی، دکتر گلدوزیان دکتر خالقی، دکتر آخوندی و دکتر آزمایش؛
– ارجاع به منابع تفصیلی جهت مطالعه بیشتر.

مناسب چه افرادی می باشد؟

مطالب ارائه شده در این کتاب بسیار جامع و کامل بوده، به‌طوری که قابل استفاده برای تمام داوطلبان آزمون‌های حقوقی از جمله آزمون کارشناسی‌ارشد و دکتری نیز می‌‌باشد.

بیشتر مناسب چه آزمونی می باشد؟

همانطور که بیان شد این کتاب از منابع ارزشمند آموزش حقوق جزای عمومی در کتابفروشی های می باشد که البته هر شخص بایستی قبل از خریداری هر منبعی برای مطالعه چند صفحه از آن کتاب را مورد مطالعه قرار دهد تا انتخاب بهتری داشته باشد.

اگر بیان و شیوه تشریح مطالب در این کتاب برای فردی مناسب باشد می تواند گزینه ی خوبی برای مطالعه ی آزمونی باشد.

کمک حافظه جزای عمومی (نوشته دکتر شادی عظیم زاده)

ویژگی های این منبع چیست؟

 کتاب های کمک حافظه منتشر شده توسط دکتر شادی عظیم زاده جهت آماده سازی داوطلبین آزمون های حقوقی اعم از وکالت و کارشناسی ارشد و قضاوت نوشته شده است.

از ویژگی های کتاب های کمک حافظه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– خلاصه کافی و مفید از دروس؛
– طرح مبحث حقوقی به ترتیب مواد قانونی و سر فصل های قانون و سرفصل های آموزشی دانشگاه؛
– توصیف مباحث درسی در قالب نمودار که به فهم و تثبیت آن کمک شایانی می کند؛
– مقایسه و ترسیم مباحث در قالب جداول گوناگون جهت شناسایی ویژگی های هر کدام از مباحث درسی؛
– بررسی قوانین خاص مورد توجه طراحان سوالات آزمون های حقوقی؛
– ذکر مواد قانونی مرتبط با هر مبحث در ابتدای آن؛
– ذکر یا ارجاع و اشاره به مواد قانونی مرتبط در سایر قوانین و مقررات حاکم.

با توجه به نظرات دانش پذیران ستارگان وکالت کتاب های کمک حافظه علاوه بر حجم مطلب فراوان آنها که بسیار مناسب داوطلبان آزمون های وکالت و ارشد می باشد، که بدیهی است مناسب افرادی که زمان مطالعه ی کمی داردند نمی باشد.

به علاوه بیان این کتاب بیان راحتی به نظر نمی آید.

مناسب چه افرادی می باشد؟

با توجه به ویژگی های این کتاب، این کتاب مناسب افرادی می باشد که سطح مناسبی در درس حقوق جزای عمومی دارند و البته زمان مطالعه ی کافی دارند.

بیشتر مناسب چه آزمونی می باشد؟

مطالعه ی این کتاب قطعا برای داوطلبان آزمون های حقوقی و بالاخص آزمون کارشناسی ارشد مفید می باشد.

شرح نموداری-آزمونی حقوق جزای عمومی ( نوشته دکتر مجید حسین وند)

ویژگی های این منبع چیست؟

کتاب شرح نموداری-آزمونی جزای عمومی از 6 بخش تشکیل شده است. پنج بخش اول به شرح مواد قانون مجازات اسلامی پرداخته است. در بخش نهایی کتاب (با عنوان ضمائم) قوانین خاص جزایی بیان شده است.

مباحث کتاب به صورت موضوعی-موادی طبقه بندی شده است. در ابتدای هر مبحث، مواد مرتبط با موضوع سرفصل از قانون مجازات اسلامی درج شده. بیان هر مبحث با درج پیش درآمدی در ابتدای آن فصل آغاز می شود.

در پایان، نکات و توضیحات هر مبحث در قالب الگوهای تصویری و نمودار ها بیان گردیده است.

برخلاف رویه معمول در کتب آموزشی، در شرح جزای عمومی دکترحسین وند مواد قانون مجازات اسلامی به صورت جمعی یا چند تایی و  بر اساس موضوع مواد شرح داده می شوند.

مناسب چه افرادی می باشد؟

نویسنده در این کتاب نیز مانند سایر کتب آزمونی تلاش کرده است تمام مطالب آموزشی مورد نیاز یک داوطلب را ارائه نماید و این منبع نیز منبع مناسبی برای آموزش و یادگیری مباحث حقوق جزای عمومی می باشد.

ویژگی برجسته این منبع همان تشریح برخی مباحث در قالب نمودار می باشد بنابراین برای افرادی که به یادگیری از طریق نمودار علاقه مندند قطعا کتاب جذابی خواهد بود.

بیشتر مناسب چه آزمونی می باشد؟

این کتاب ارزشمند نیز مانند سایر منابع یکی از کتب بسیار عالی در یادگیری درس حقوق جزای عمومی است که می تواند به داوطلبین آزمون های حقوقی و نص محور کمک شایانی بنماید.

شرح آزمونی قانون مجازات (نوشته دکتر احمد غفوری)

ویژگی های این منبع چیست؟

کتاب شرح آزمونی جزا نوشته ی دکتر احمد غفوری با چینش ماده به ماده قانون مجازات اسلامی به ارائه نکات مورد نیاز آزمون های حقوقی از جمله؛ وکالت، قضاوت، سردفتری و … ذیل هر ماده می پردازد.

نویسنده در شرح خود به ذکر دیدگاه مورد توجه طراحان آزمون ذیل مواد با پرهیز از ارائه نظرات متعدد جهت سهولت در فراگیری نکات آزمونی پرداخته است .

در کتاب شرح آزمونی قانون مجازات اسلامی دکتر احمد غفورب علاوه بر مواد قانونی به ارائه آرای وحدت رویه، نظرات حقوقدانان و قوانین خاص مرتبط در ذیل آن اهتمام ورزیده اند.

در این کتاب مثال‌های متعدد و جدول در موارد مورد نیاز ارائه شده است. به علاوه در این کتاب  مواد مرتبط قانونی به صورت یکجا بیان شده است.

قانون تعزیرات و تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری در کتاب شرح قانون مجازات اسلامی به تفصیل توضیح داده شده است. علاوه بر موارد فوق، کتاب شرح آزمون جزا خلاصه مکاتب کیفری و 200 ماده قوانین خاص مورد نیاز آزمون حقوقی و وکالت را ارائه می‌دهد.

به طور خلاصه مهم ترین ویژگی این کتاب،رویکرد صرفا آزمونی آن است که برای داوطلبان آزمون های مختلف حقوقی به خصوص داوطلبانی که توانایی یا زمان لازم برای خواندن منابع سنگین و جداسازی مطالب مختص آزمونها را ندارند، می باشد.

مناسب چه افرادی می باشد؟

با توجه به ویژگی های این کتاب و رضایت حداکثری داوطلبان آزمون ها از این منبع، این کتاب یکی از بهترین منابع حقوق جزا برای آزمون های حقوقی می باشد.

بیشتر مناسب چه آزمونی می باشد؟

مناسب تمام آزمون های حقوقی از جمله آزمون وکالت، قضاوت، سردفتری و … می باشد.

دوره جامع حقوق جزا عمومی و اختصاصی ( مدرس: طالب ملایی دارنده مدال طلای المپیاد حقوق)

ویژگی های این منبع چیست؟

حقوق جزا تقریبا شانه به شانه درس مدنی در تمام آزمون های حقوقی مورد سوال واقع می شود. ضریب این درس معمولا 2 می باشد. این درس اهمیتی را در مباحث کیفری دارد که حقوق مدنی در مباحث حقوقی دارد.

این درس بر خلاق آیین دادرسی کیفری یک درس ماهوی است که باید به خوبی فهمیده شود و عمیقا درک شود.

در دوره حقوق جزای ستارگان وکالت این درس در قالب ویدیو و صوت و جزوه ارائه شده است. بسیاری از مباحث ماده به ماده و نکته به نکته شرح داده شده است. یعنی یک ماده کلمه یه کلمه شرح داده شده است.

مهم ترین نکته اینکه علاوه بر اینکه ویدیو، صوت و جزوه در اختیار شما قرار می گیرد و شما  در هر شرایطی با هر کدام از این سه فرمت بتوانید ارتباط بیشتری بگیرید  می توانید از آن استفاده کنید، هر ماه یک وبینار آنلاین حقوق جزا خواهیم داشت که می توانید در این وبینارها نیز شرکت کنید و سوالات خود را بپرسید.

مناسب چه افرادی می باشد؟

این دوره برای تمام افرادی که داوطلب آزمون های حقوقی اعم از آزمون وکالت، آزمون ارشد و آزمون های استخدامی و … هستند مفید می باشد.

به علاوه تمام دانشجویان حقوق نیز می توانند آموزش حقوق جزا را از ما بخواهند و خیال خود را از یادگیری یکی از اصلی ترین دروس آزمون های پیش رو راحت کنند.

شما می توانید یک جلسه کامل از دوره حقوق جزای عمومی را از لینک های زیر به طور رایگان دانلود کنید

دانلود رایگان جزوه جلسه 27 حقوق جزای عمومی 

دانلود رایگان صوت جلسه 27 حقوق جزای عمومی 

دانلود رایگان ویدیو جلسه 27 حقوق جزای عمومی 

همچنین شما می توانید برای مشاهده اطلاعات کامل این دوره و سرفصل های تمام جلسات و توضیحات این دوره از زبان مدرس این دوره استاد طالب ملایی اینجا کلیک کنید.

ابتدا به معنای جعل در قانون مجازات اسلامی می پردازیم سپس مصادیق و عناوین جرم جعل را بررسی می‌کنیم:

جعل به چه معناست؟

جعل یعنی شخصی نوشته یا چیزهای دیگری را به قصد جا زده شدن به عنوان اصل بسازد یا تغییر دهد.
• جعل فقط در نوشته و آن هم بر روی کاغذ امکان پذیر است بنابراین تحریف صدا، چسباندن عکس به کارت شناسایی شخص دیگر، زدن اثر انگشت که هیچ نوشته ای ندارد جعل نیست.

راه تشخیص جعل

برای تشخیص جعل باید به این نکته مهم توجه داشت که مطالب درون سند به هیچ عنوان از اهمیت برخوردار نیستند به این معنی که دروغ یا راست بودن مطالب موجود در سند هیچ نقشی در جعلی بودن یا نبودن سند ندارد به عبارت دیگر ممکن است سندی حاوی اطلاعات کاملاً دروغ باشد ولی مجعول نباشد یا اینکه تمامی مطالب موجود در سند حقیقت داشته باشد اما سند مجعول باشد.
●پس برای تحقق جع ، سند یا نوشته باید دروغی راجع به صادرکننده یا تایید کننده یا دروغی نسبت به آنچه صادر یا تایید شده است بگوید.

● اگر شخصی امضای شخص دیگری را در سند قید و کلمه از طرف را در زیر آن درج کند چند محقق نیست حتی اگر از شخصی که امضای درد شده اجازه نداشته باشد مثلاً اگر فردی در زیر سندی امضای دیگری را درک کند و کلمه از طرف را زیر امضا بگذارد جرم حقوق نیست حتی اگر آن شخص اجازه انجام این کار را به این فرد نداده باشد.

● برای تحقق جعل باید سند یا نوشته تحریف شده قابلیت ضرر به غیر را داشته باشد مثلاً اگر در در یک قرارداد قبل از نام یکی از طرفین قرارداد کلمات دکتر یا مهندس اضافه شود چون این عمل قابلیت ضربه غیر ندارد لذا جرم جعل محقق نیست.

● برای تحقق جعل قصد مرتکب باید ضرر به دیگری باشد لذا اگر کسی برای خنداندن دیگران یا نشان دادن توانایی خود نوشته ای را تعریف کند جرم جعل محقق نمی شود اما اگر قصد مرتکب ضرر زدن به دیگری باشد جرم حق است حتی اگر در عمل مرتکب به خواسته خود نرسد و نتواند به دیگری ضرر بزند.

● برای تحقق جعل شبیه بودن مورد ساخته شده با مورد اصلی لازم نیست بلکه معیار اصلی تحقق جرم امکان به اشتباه افتادن است مثلاً زمانی که شخصی به جای دیگری امضایی در زیر برگ چکی بزند اگر امکان به اشتباه افتادن وجود داشته باشد جرم جعل محقق است هرچند امضایی که شخص زده هیچ شباهتی با امضای دیگری نداشته باشد.

● اگر یک نفر در چند جای یک سند واحد تغییر ایجاد کند مثلاً در شناسنامه هم تاریخ تولد و نامِ یک شناسنامه را عوض کند مرتکب یک جعل شده است.

نکته مهم اینکه در مورد امکان جعل در فتوکپی باید بیان داشت اگر فتوکپی مصدق نباشد تحریف و تغییر آن باعث تحقق جرم جعل نیست اما اگر فتوکپی مصدق باشد تحریف یا تغییر آن جعل محسوب می شود.

تعریف جعل در قانون مجازات اسلامی در کتاب پنجم بخش تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده مصوب ۱۳۷۵ ماده ۵۲۳:

جعل و تزویر عبارتند از ساختن نوشته یا سند یا ساختن مهر یا امضای اشخاص رسمی یا غیررسمی خراشیدن یا تراشیدن یا قلم بردن یا الحاق یا محو یا اثبات یا سیاه کردن یا تقدیم یا تاخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی یا الصاق نوشته ای به نوشته دیگر یا به کار بردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن و نظایر اینها به قصد تقلب.

حال که با معنای جعل و تزویر در قانون مجازات اسلامی آشنا شدیم به بررسی موارد مندرج در ماده قانونی می پردازیم.

۱- مقصود از خراشیدن و تراشیدن این است که یک بخش یا کل کلمه یا عدد با وسایلی مانند تیغ یا چاقو محو شود.
۲- مقصود از قلم بردن این است که بخش هایی از یک سند یا نوشته ناخوانا شود یا روی آن خط کشیده شود.
۳- مقصود از الحاق این است که چیزی به سند اضافه شود مثلاً اسم حسن به حسین تبدیل شود یا یک صفر جلوی یک رقم گذاشته شود.
۴- منظور از محو کردن پاک کردن بخشی از نوشته با وسایل مانند لاک غلط گیر و مواد شیمیایی است.

۵- منظور از الصاق این است که دو نوشته به هم وصل شوند.
۶- صرف ساختن مهر شخص دیگری حتی در صورت عدم استفاده از آن به شرط قصد جا زدن به عنوان اصل باعث تحقق جرم جعل است.
۷- در مورد استفاده از مُهرلازم به توضیح است استفاده از مُهر دیگری بدون اجازه صاحب آن در هر حال جعل محسوب می‌شود چه مُهر به شخص سوء استفاده کننده سپرده شده باشد و چه وی مُهر را از طریق دیگری مثل دزدی به دست آورده باشد.
۸- منظور از به کار بردن مُهر زدن آن بر روی اشیای مانند کاغذ است.

نکته دیگری که حائز اهمیت است باید گفت، جعل چک تضمین شده در حکم جعل اسکناس است جعل است.

جعل به دو دسته مادی و معنوی تقسیم می شود:

در جعل معنوی نوشته فقط حاوی اطلاعات دروغ است.

-برای تحقق جعل معنوی باید مطالب کذب به شخصی غیر از تنظیم کننده سند نسبت داده شده باشد و اگر شخصی در مورد مطالبی که به خودش منتسب است دروغی نوشته شده باشد جعل معنوی محقق نمی شود. مثلاً اگر کارمند بانک در حالی که ساعت ۱۰ به محل کار خود رسیده به دروغ در برگه ورود و خروج اداره ساعت ورود خود را ساعت ۹ قید کند به این دلیل که کارمند در مورد مطالبی که خودش منتسب از دروغ گفته است جعل معنوی محقق نیست اما اگر کارمند بانک مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان که توسط ارباب رجوع به حساب ریخته شده را به دروغ ۲۰۰میلیون تومان ثبت کند چون دروغ در مورد شخص غیر از تنظیم کننده سند است جعل معنوی محقق است.
موارد جعل در قوانین خاص ماده ۱۰۰ ثبت اسناد و املاک و صاحبان دفاتر رسمی عمداً یکی از جرم های ذیل را مرتکب شوند جاعل در اسناد رسمی محسوب می شوند.
۱- اسناد مجعول یا مزوره را ثبت کنند.
۲- سندی را بدون حضور اشخاصی که طبق قانون باید حضور داشته باشند ثبت کنند.
۳- سندی را به اسم کسانی که آن را معامله نکرده اند ثبت کند.
۴- تاریخ سند یا ثبت سند را مقدم و موخر در دفتر ثبت کنند.
۵- تمام یا قسمتی از دفاتر ثبت را معدوم کنند یا مکتوم و یا ورق ازآن دفاتر را بکشد یا به هر وسیله متقلبانه دیگری ثبت سند را از اعتبار بیندازد.
۶- اسناد انتقالی را با علم به عدم مالکیت انتقال دهنده ثبت کند و سندی را که به طور وضوح سندیت نداشته و یا از سندی افتاد ثبت کند.

ماده ۳۷ قانون کارشناسان رسمی دادگستری:

کارشناسان رسمی با سوءنیت ضمن اظهار عقیده در امر کارشناسی بر خلاف واقع چیزی بنویسد و یا در اظهار عقیده کتبی خود راجع به امر کیفری و حقوقی تمام ماوقع را ذکر نکنند و یا بر خلاف واقع چیزی ذکر کرده باشد جاعل در اسناد رسمی محسوب می گردد.

مطابق ماده ۵۳۷ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده مصوب ۱۳۷۵:

عکسبرداری از کارت شناسایی، اوراق و هویت شخصی و مدارک دولتی و عمومی و سایر مدارک مشابه در صورتی که موجب اشتباه با اصل شود باید ممهور به مهر یا علامتی باشد که نشان دهد آن مدارک رونوشت یا عکس می باشد در غیر این صورت عمل فوق جعل محسوب می‌شود.

لازم به ذکر است برای تحقق جرم جعل در این ماده باید؛

۱-عکسی که گرفته شده عرفاً شبیه اصل باشد.
۲- ممهور به مهر یا علامتی که بتوان آن را از اصل تشخیص داد نباشد.
۳- تهیه کنندگان مدارک و استفاده کننده ها در صورتی مسئولیت کیفری دارند که قصد داشته باشند مدرک ساخته شده را به عنوان مدرک اصلی جا بزنند که در این صورت جرم جعل محقق خواهد بود.

– هرکس شخصا یا توسط دیگری برای معافیت خود یا شخص دیگری از نظام وظیفه یا خدمت دولت یا برای تقدیم دادگاه گواهی پزشکی به اسم طبیب دکترجعل کند.(جرم جعل گواهی پزشک مرتکب شده است)